Pierwsza miesiączka – jak rozmawiać z dziećmi?

Z pierwszą miesiączką wiążą się różne emocje i obawy – można jej wyczekiwać, a z drugiej strony może też przerażać. Pamiętasz dzień, w którym po raz pierwszy dostałaś okresu? Czy byłaś na to gotowa? Widzisz zatem, że pierwsza miesiączka to ważne wydarzenie w życiu każdej dziewczynki, emocje jakie jej wtedy towarzyszą zostaną w pamięci na długo i może to wpłynąć na jej postrzeganie siebie jako młodej kobiety. Rozmowa o pierwszej miesiączce nie należy do najłatwiejszych, dlatego warto się do niej przygotować. Ważne, aby w twoim domu menstruacja nie była tematem tabu, ponieważ oswajanie i normalizowanie miesiączki w życiu codziennym wpłynie na gotowość do „zmierzenia się” z pierwszym krwawieniem. Cykl miesiączkowy to naturalne zjawisko fizjologiczne, dziewczynka ma prawo wiedzieć, co dzieje się z jej ciałem oraz z czym się to wiąże. Rzetelna wiedza rodziców przekazana w szczerej rozmowie sprawi, że pierwsza miesiączka nie będzie doświadczeniem trudnym i wstydliwym, a nastolatka nie będzie czuła się zagubiona. Przeczytaj artykuł, a dowiesz się jak rozmawiać z dziećmi o pierwszej miesiączce.

Pierwszy okres – w jakim wieku i jakie towarzyszą mu objawy?

Warto wiedzieć, że dojrzewanie jest sprawą indywidualną, na którą wpływ mają czynniki środowiskowe, genetyczne, sposób odżywiania, stan zdrowia, aktywność fizyczna, masa ciała czy nawet rozwój cywilizacyjny, dlatego dziewczynki nie powinny się porównywać z koleżankami. Pierwsze krwawienie może pojawić się w różnym wieku – najczęściej występuje między 11. a 15. rokiem życia, nie można go przyspieszyć ani opóźnić. Umów się z córką do lekarza, jeżeli miesiączka pojawi się przed dziesiątymi urodzinami lub gdy nastolatka nie miesiączkuje po ukończeniu szesnastu lat. Jakie objawy mogą pojawić się przed pierwszym krwawieniem? To także kwestia indywidualna, mogą być różne i występować w różnym nasileniu. Do najbardziej typowych należą: plamienie, bóle w dole brzucha, skurcze, osłabienie, złe samopoczucie, rozdrażnienie, nudności oraz biała wydzielina z pochwy. Wymienione objawy wcale nie muszą wystąpić u każdej dziewczynki, a pierwszy okres może pojawić się niespodziewanie.

Przygotuj się do rozmowy o pierwszej miesiączce

Dzieci na każdym etapie rozwijają się fizycznie, psychicznie, społecznie, emocjonalnie i seksualnie. Kiedy wchodzą w okres dojrzewania, rodzice powinni poświęcić im dużo uwagi i zrozumienia, a także wspierać nastolatki w akceptacji zmieniającego się ciała. Jak przygotować się do rozmowy o pierwszej menstruacji z dzieckiem?

 

• Własne doświadczenie

 

Zacznij od przyjrzenia się sobie samej i przypomnij, co czułaś jako nastolatka, co chciałaś wiedzieć o miesiączce. Jak teraz postrzegasz swój cykl – czy jest to twoja słabość, a może kobieca siła? To, co myślisz na temat miesiączki w dużej mierze zaszczepisz potomkom, więc jeśli ukrywasz się w łazience z produktami higienicznymi to twoje dzieci będą żyć w przeczuciu, że fizjologia jest wstydliwa. Czy rozmowa o miesiączce jest dla ciebie trudna? Zastanów się dlaczego i co możesz zrobić, aby to zmienić.

 

• Przygotowanie merytoryczne

 

Ważnym krokiem powinno być przygotowanie merytoryczne – pozyskanie rzetelnej wiedzy na temat cyklu miesiączkowego. Informacje powinny być przekazywane nastolatce w prosty sposób, aby zrozumiała jak i dlaczego funkcjonuje cały cykl, nie tylko samo krwawienie.

 

• Wcześniejsze wprowadzenie

 

Warto stopniowo oswajać temat dojrzewania i miesiączki już od najmłodszych lat, odpowiadać na dziecięce pytania bez skrępowania. Kwestie te można poruszyć w naturalny sposób – np. mówiąc, że mamę boli brzuch, ponieważ ma okres. Jeżeli dziewczyna będzie wcześniej osłuchana z tematem, powinna ze spokojem przyjąć pierwsze krwawienie.

 

• Normalizacja miesiączki

 

Należy uświadomić dzieci, że menstruacja to całkowicie normalne zjawisko fizjologiczne, a pojawienie się pierwszego krwawienia to oznaka zdrowia. Gdy kobieta ma regularnie okres – jej organizm funkcjonuje prawidłowo i cykl miesiączkowy nie jest zaburzony. Jeżeli nie ukrywasz pudełka z tamponami czy podpaskami na najwyższej półce w łazience, łatwiej będzie ci rozmawiać z dziećmi.

• Rodzinne relacje

Jak zmieni się relacja w rodzinie, kiedy dziewczynka dostanie pierwszej miesiączki? Ważna jest rola taty, rodzeństwa i ich reakcja. Warto rozmawiać ze wszystkimi członkami rodziny i przygotować ich na zbliżający się okres dojrzewania. Starsza siostra będzie wsparciem w pierwszych dniach krwawienia, brat przygotuje się do przyszłej roli wyrozumiałego i wspierającego partnera, a tato będzie służył pomocą, kiedy trzeba będzie kupić awaryjną czekoladę czy podpaski. W rodzinie nie powinno być tematów tabu, ukrywana się i zawstydzania.

Jak rozmawiać o pierwszej miesiączce?

Kiedy w życiu dzieci zachodzi duża zmiana to otwartość rodziców jest podstawą, aby okazać im wsparcie. Nawet jeżeli rozmowa o pierwszej miesiączce wydaje się krępująca, to nie bój się odpowiadać na nurtujące córkę pytania – pomożesz budować jej kobiecość i pewność siebie. Poniżej przedstawiamy wskazówki, jak i o czym rozmawiać:

1. Niech rozmowa przebiega naturalnie, bez sztywnego scenariusza. Jeżeli dziecko „osłucha się” ze słowem miesiączka – pozbędzie się wstydu i lęku. 
2. Zadbaj o odpowiednie miejsce i warunki podczas rozmowy – niech nic was nie rozprasza, wyłącz telefon i telewizor. Okaż zainteresowanie i skup się na rozmowie.
3. Używaj właściwych nazw narządów intymnych, jak pochwa i wagina (ułatwi to w przyszłości komunikację z lekarzem).
4. Zaopiekuj się emocjami nastolatki, aby czuła się bezpiecznie i nie stresowała się pierwszą miesiączką.
5. Zapytaj, co córka wie już na ten temat. Dostęp do informacji jest szeroki – wyjaśnij jeżeli coś jest przeinaczone, uporządkuj wiedzę, rozwiej wątpliwości.
6. Doceń, że dziewczynka chce rozmawiać i zwraca się do ciebie z pytaniami.
7. Jeżeli córka nie ma ochoty na rozmowę – nie naciskaj. Daj znać, że może do ciebie wrócić w każdej chwili i że nie ma „głupich pytań”.
8. Dostosuj język do wieku i dojrzałości dziecka,  używaj prostych słów i nie przytłaczaj zbyt dużą ilością informacji. Dobrze, gdy rozmowa będzie poparta przykładami i obrazkami.
9. Sięgnij po dodatkowe materiały – książki, animacje o miesiączce czy edukacyjne profile społecznościowe. Jeżeli nie znasz odpowiedzi na jakieś pytania dzieci – zaproponuj wspólne poszukiwania w sprawdzonych źródłach.
10. Przygotujcie wspólnie zestaw na pierwszą miesiączkę – wytłumacz, jak używać różnych środków higienicznych, czym się różnią i jak często je wymieniać. Niech córka sama wybierze to, co będzie dla niej najbardziej komfortowe.
11. Opowiedz, jak dbać o okolice intymne podczas miesiączki i wyjaśnij, że mycie 2-3 razy dziennie pozwoli uniknąć infekcji.
12. Porozmawiajcie o możliwych symptomach miesiączki i o tym, jak sobie z nimi radzić. Jakie masz lifehacki, które możesz przekazać córce? Mogą dotyczyć tego, jak uśmierzyć ból, pozbyć się plam z bielizny czy poprawić sobie nastrój.
13. Wymyślcie miesiączkowe rytuały – wspólne oglądanie serialu lub przygotowanie gorącej czekolady? Zapytaj na co nastolatka ma ochotę.
14. Zachowaj dyskrecję, nie rozpowiadaj obcym na lewo i prawo, że „masz już w domu prawdziwą kobietę”. To dziecko decyduje, czy i kogo chce powiadomić o pierwszej miesiączce.

Rola mężczyzny w rozmowach o pierwszej miesiączce

W świat kobiecego cyklu miesiączkowego należy wtajemniczać mężczyzn – niech ojcowie będą obecni w życiu dojrzewającej córki i wspierają ją. Bez skrępowania poproś swojego partnera o zakup podpasek – oswojony z damskimi środkami higienicznymi nie będzie wstydził się zrobić zakupów córce, gdy będzie tego potrzebowała. Chłopcy, którzy wiedzą, czym jest okres i znają jego objawy nie będą naśmiewać się z koleżanek w klasie. To, w jaki sposób mężczyźni odbierają dojrzewające nastolatki ma duży wpływ na ich dalsze życie.

 

• Co na to tato? Na pewno trudniej jest przeprowadzić rozmowę o pierwszej miesiączce samemu ojcu – mężczyzna nie ma doświadczenia w tym temacie – ciężko mu opisać ból i objawy. Jednak nie może pominąć takiej rozmowy i zostawiać córki samej z dojrzewaniem – warto poprosić o wsparcie kobietę, z którą córka jest w bliskiej relacji – babcię, ciocię, starszą siostrę.

• O pierwszej miesiączce porozmawiaj z synem! Z chłopakami warto rozmawiać o świecie dziewczyn i o tym, jak ważny jest szacunek dla płci przeciwnej. Przygotuj się do rozmowy o dojrzewaniu płciowym – zainicjuj ją odpowiednio wcześniej (zanim chłopiec wejdzie w okres dojrzewania), wskaż różnice u płci i powiedz dlaczego są ważne. Wytłumacz mu w prosty sposób na czym polega menstruacja i pokaż produkty higieniczne. Zachęć chłopców do empatii i nie pozwól dokuczać dziewczynom.

 

Miesiączka wciąż jest tematem tabu i przez wiele osób uważana jest za krępującą, wstydliwą, a nawet obrzydliwą część życia. Czy taki obraz chcesz przekazać młodszym pokoleniom? Mówienie o kobiecym cyklu nie jest niczym kontrowersyjnym – miesiączka to naturalna i normalna część życia nie tylko kobiet, ale także ich rodzin. W szczerej rozmowie o dojrzewaniu z mamą i tatą powinno wybrzmieć, że pierwszy okres nie jest powodem do wstydu, a dzieci powinny wiedzieć co oznaczają i z czego wynikają zmiany w ich ciele. Edukacja seksualna w szkole nie zastąpi bliskości opiekunów, dlatego rodzice powinni być odpowiedzialni za dzieci, wspierać je na wszystkich etapach rozwoju i przekonywać, że ciałopozytywność jest lepsza niż nakładanie filtrów.

Aby budować pewność siebie u dzieci od najmłodszych lat zachęcamy do przeczytania artykułu na naszym blogu „15 ZDAŃ, KTÓRE WARTO MÓWIĆ DZIECIOM”.