Nikogo nie dziwi, gdy niemowlę ssie kciuk, ale już kiedy starsze dziecko ssie kciuk i nie potrafi tego nawyku opanować, jest to sygnał alarmowy dla rodziców, by wdrożyli działania zaradcze. Ssanie kciuka jest co prawda odruchem fizjologicznym, który z czasem ustępuje, jednak niekontrolowany nawyk ssania kciuka może stać się przyczyną poważnych zaburzeń, jeśli chodzi o zdrowie czy rozwój pociechy. Z artykułu dowiesz się, dlaczego dziecko nie powinno ssać kciuka i jakie może mieć to konsekwencje. Podpowiadamy również, jak oduczyć dziecko ssania kciuka oraz co zrobić, gdy domowe metody zawiodą. 

Dlaczego niemowlę ssie kciuk?

Potrzeba ssania kciuka pojawia się bardzo wcześnie, bo już w życiu płodowym, czyli zanim jeszcze dziecko przyjdzie na świat. Około 18 tygodnia ciąży maluszki zaczynają już ssać kciuk, a czasem udaje się to nawet zauważyć podczas USG. Jest to odruch fizjologiczny, który u noworodka jest zatem normalny. Niemowlę ssie kciuk, gdyż przez usta poznaje świat, ponadto ssanie kojarzy się również z piersią. Ssanie niewątpliwie należy do czynności, które uspokajają najmłodszych, wyciszają je, a także sprawiają, że dzieci czują się bezpiecznie. Maluch najczęściej ssie kciuk, kiedy czuje się niepewnie, kiedy coś go boli, denerwuje się lub czegoś się obawia. Ssanie kciuka to często również sposób na rozładowanie napięcia i emocji, ale niejednokrotnie bywa także sposobem na nudę. 

Z czasem nawyk ssania kciuka powinien ustępować samoczynnie, w przeciwnym razie może stać się szkodliwy. Jeśli u starszego dziecka wciąż problem występuje, rodzic przede wszystkim powinien obserwować, w jakich sytuacjach dziecko ssie kciuk najczęściej – wówczas skuteczniej będzie można wdrażać działania zaradcze. 

Ssanie kciuka u dziecka – dlaczego nawyk ten jest groźny?

Gdy niemowlę ssie kciuk, nie ma jeszcze powodów do zmartwień. Zdecydowanie nie jest jednak dobrze, jeśli starsze dziecko ssie kciuk, gdyż może być to szkodliwe na wielu płaszczyznach. Nawyk ten powinien ustąpić między 2 a 4 rokiem życia, choć zdecydowanie lepiej, jeśli ustąpi jak najszybciej. Przede wszystkim ssanie kciuka może prowadzić do negatywnych konsekwencji zdrowotnych. Nawyk może przyczyniać się między innymi do częstych infekcji. Rączki dziecka nie zawsze są czyste. Często dotykają zanieczyszczonych powierzchni, podłogi, klamek, zabawek, piasku w piaskownicy, czy też elementów na placach zabaw. Wkładanie rączek do buzi może przyczynić się nie tylko do infekcji jamy ustnej, dróg oddechowych czy układu pokarmowego, ale również do chorób skóry palców czy okolic paznokci. Poważnym problemem mogą być również nieprawidłowości w zgryzie, zmiany w uzębieniu, a także opóźnienie rozwoju mowy i pojawienie się wady wymowy.

Jak oduczyć dziecko ssania kciuka? 

U większości dzieci nawyk ssania kciuka samoczynnie mija, jednak zdarza się, że rodzic musi interweniować w tej kwestii. Niepokojące powinno być szczególnie to, że maluch ssie kciuk bez przerwy bądź robi to bardzo intensywnie. Alarmujące powinny być również problemy skórne w okolicy kciuka, warg czy jamy ustnej, a już szczególnie pierwsze objawy problemów z komunikacją czy artykulacją.

Każdy zapewne słyszał o różnorodnych pomysłach na to, jak oduczyć dziecko ssania kciuka. Mówi się o smarowaniu palców gorzką substancją, odwracaniu uwagi od ssania rączki, zakładaniu rękawiczek, czy też nawet zaszywaniu rękawków od piżamki. Zdecydowanie nie powinno się jednak karać czy zawstydzać dziecka ssącego kciuk, gdyż może to przynieść jedynie negatywne skutki. Zakazy niewiele pomogą – ale rozmowa z dzieckiem może już zdziałać wiele. Wytłumaczyć należy dziecku, dlaczego nie chcemy, by ssało kciuk, a słowa te poprzeć może również osoba z zewnątrz – chociażby dentysta. Maluch nie przestanie ssać kciuka od razu, ale doceniać należy jego starania. Dobrym rozwiązaniem jest nagradzanie dziecka za małe osiągnięcia w tej kwestii. Jeśli starsze dziecko ssie kciuk, czasem pomóc może również konsultacja z pediatrą, neurologopedą i stomatologiem. Ssanie kciuka, zwłaszcza nasilone u dzieci starszych, wymagać może również niekiedy konsultacji z psychologiem, który oceni, czy do ssania kciuka nie przyczyniają się problemy emocjonalne dziecka.

Polecamy również artykuł: "Depresja poporodowa czy baby blues - jak je odróżnić?"