Rozwój dziecka – od 1 do 12 miesięca

Każdy świeżo upieczony rodzic powinien zapoznać się z przebiegiem poszczególnych etapów rozwoju dziecka; warto, by zrobiły to także pary, które dopiero planują dziecko lub oczekują jego przyjścia na świat. Niektóre informacje mogą wydawać się zaskakujące, inne uspokoją tych rodziców, którzy wcześniej zastanawiali się nad niektórymi zjawiskami, takimi jak chociażby różnego rodzaju odruchy (odruch Moro czy też odruch chwytny).

Miesiąc pierwszy: trudne początki

Pierwszy miesiąc życia malucha to prawdziwy test dla świeżo upieczonych rodziców. Tuż po porodzie niemowlę na ogół ma mocno zaróżowioną (i na ogół bardzo pomarszczoną) skórę, a ich głowa wydaje się zdecydowanie za duża w stosunku do reszty ciała; można na niej zauważyć ciemiączko, które zazwyczaj znika w drugim roku życia malucha. Pod względem motorycznym noworodek zwraca uwagę rodziców głównie odruchami bezwarunkowymi – czułość opiekunów wzbudza szczególnie odruch chwytny (noworodek tak mocno zaciska palce na danym przedmiocie, że można wręcz unieść dziecko do góry). Wzrok noworodka jest bardzo słaby, dziecko nie rozróżnia w tym okresie kolorów. Dużo lepiej jest ze zmysłem słuchu (choć dźwięki słyszane przez dziecko są nieco przytłumione) czy smaku (noworodek rozróżnia cztery smaki). Rodzice powinni w tym okresie często masować dziecko, zbliżać do niego twarz (noworodek widzi na małą odległość), a także dużo do niego mówić, a nawet bawić się w proste gry (taką jak np. „a kuku”). Dobrym pomysłem jest także częste noszenie dziecka na rękach i kołysanie go.

Drugi, trzeci i czwarty miesiąc życia dziecka

W drugim miesiącu życia dziecka rodzice obserwują u niemowlęcia niewielkie postępy – dziecko potrafi już na przykład unieść głowę i ramiona na małą wysokość i utrzymać je tak przez dłuższą chwilę (mowa oczywiście o sytuacji, gdy leży na brzuchu). W pozycji pionowej, przy podtrzymaniu przez rodzica, ma dość chwiejną postawę, ale dobrze kontroluje głowę. Niektóre dzieci potrafią także samodzielnie przewracać się na plecy. Poprawia się wzrok, zwiększają się odstępy między drzemkami, rośnie także apetyt. Dziecko jest coraz bardziej ciekawe świata, zaczyna reagować mimiką na to, co go otacza, w szczególności na gesty i słowa.

W trzecim miesiącu dziecko potrafi, leżąc na brzuchu, podpierać się na przedramionach. Przy siedzeniu głowa niemowlaka lepiej utrzymuje się w pionie, a dziecko coraz częściej śledzi wzrokiem przedmioty w zasięgu jego wzroku, jeśli tylko się poruszają. O wiele lepiej idzie mu także sięganie i chwytanie. Zaczynają za to zanikać odruchy typowe dla noworodka. Na tym etapie niemowlę staje się towarzyskie, zaczyna gaworzyć, reaguje na twarz, mimikę, gesty i ton głosu rodzica.

Czwarty miesiąc to zdecydowany postęp motoryczny; niemowlę umie już siedzieć prosto (podparte poduszkami), w dalszym ciągu rozwija się sięganie i chwytanie. Dziecko uczy się śmiać, wydaje także wiele innych odgłosów. Co ciekawe, niemowlę rozpoznaje w tym wieku domowników i obce osoby, na które może reagować strachem. Dziecko zdaje sobie też sprawę, że nawet jeśli coś znika z jego pola widzenia, to nadal istnieje. Rozpoczynają się również pierwsze próby samodzielnych zabaw. 

Kolejne trzy miesiące, czyli piąty, szósty i siódmy miesiąc życia dziecka

Co dzieje się przez następne trzy miesiące? Dziecko rozwija umiejętności, które wcześniej posiadło, a także uczy się nowych. Niemowlę obraca się na boki, próbuje pełzać, podpiera się na rękach, pewnie siedzi (dalej podparte!), powoli przemieszcza się za pomocą turlania, wykazuje chęć do stania. W piątym miesiącu zazwyczaj rozpoczyna się ząbkowanie. Rośnie gadatliwość dziecka, polepsza się jego koordynacja wzrokowo-ruchowa. Dziecko staje się niezwykle empatyczne, a jego inteligencja emocjonalna niebywale rośnie, podobnie zresztą jak jego świadomość. Zaczyna mieć własną wolę i potrafi ją okazać.

W szóstym miesiącu rośnie wrażliwość na podawane potrawy.

Od ósmego do dwunastego miesiąca życia

Dopiero w ósmym miesiącu dziecko potrafi całkowicie samodzielnie siedzieć (trwa to zazwyczaj kilka minut). Pełza też wtedy do przodu. Cały czas rozwija się pod względem intelektualnym, zaczyna zauważać przyczynę i skutek.

W dziewiątym miesiącu dziecko potrafi już chwilę samodzielnie ustać. Staje się bardziej precyzyjne pod względem gestów i ruchów. Lubi naśladować otaczające go osoby, staje się jeszcze bardziej żywe i gadatliwe. Obawia się rozstania z opiekunami. Co ciekawe, w tym wieku dziecko rozumie już znaczenie niektórych słów. Często wypowiada pierwsze własne, mało skomplikowane słowa, takie jak „daj” czy „bach”.

Kolejne trzy miesiące to dalszy rozwój dziecka, zarówno pod względem fizycznym, emocjonalnym jak i intelektualnym. Ostatecznie w dwunastym miesiącu życia niemowlę potrafi wykonać pierwsze samodzielne kroki, zmniejsza się jego apetyt, rośnie świadomość i zrozumienie wykonywania pewnych czynów i słów; dziecko potrafi nawet wykonywać proste polecenia.

Możesz również obejrzeć nasz film, gdzie pokazujemy, jak rozwija się dziecko: